نشست استانبول و شرایط تازه طالبان/ طالبان از سر رفع تکلیف شرط تعیین کرده اند!

شرایط تازه طالبان برای شرکت در نشست استانبول در مورد افغانستان خجالت برگزار کنندگان آن را در پی داشته است چون آنها انتظار داشتند طی گفت و گوهای جامع و کامل روی موضوعات کلیدی و احتمالا آینده کشور جنگ زده افغانستان و آتش بس بحث نمایند.
نشست استانبول قبلا دو بار به دلیل امتناع طالبان از شرکت در این کنفرانس در ماه اپریل به تعویق افتاده است: طالبان از تصمیم دولت بایدن مبنی بر نقض ضرب العجل یک می برای خروج نیروهای امریکایی از افغانستان عصبانی بودند و شرکت در این نشست را رد کردند. طالبان همچنین تاکید می کنند ترکیه جزئیات، موضوع و اهداف این نشست را با آنان در میان نگذاشته است.
ایالات متحده امریکا پیشنهاد داده نشست استانبول بین طالبان و دولت افغانستان با نظارت سازمان ملل متحد و شرکت وزیران خارجه کشورهای منطقه برگزار شود.

طالبان اما قبل از نشست استانبول شرایط تازه ای برای شرکت مطرح کرده اند: «حضور طالبان در سطح پایین، عدم تصمیم گیری در نشست استانبول و برگزاری نشست تنها در سه روز» از شروط تازه طالبان برای حضور در کنفرانس استانبول می باشد.

شرایط تازه مطرح شده در حقیقت پاسخی ست به پیشنهاداتی که کنفرانس استانبول باید تصمیم بگیرد یا زمینه را برای اخذ تصمیمات در شرایطی فراهم کند که هیات های مذاکره کننده حکومت افغانستان و طالبان در بیش از هشت ماه از مذاکرات بین الافغانی در دوحه قطر هنوز نتوانسته اند به توافقی دست پیدا کنند. مذاکرات بین الافغنی در دوازده سپتامبر سال ۲۰۲۰ شروع شد و اکنون وارد نهمین ماه خود شده است. روند کند پروسه قطر در شرایطی که خشونت ها افزایش یافته است سبب نگرانی افغان ها و تمام سهامداران شده است.
گذشته از این شرط تازه طالبان مبنی بر حضور در سطح پایین در نشست استانبول خلاف پیشنهادات ست که بر رهبری هیات طالبان توسط سراج الدین حقانی و ملا یعقوب از معاونین این گروه در نشست استانبول تاکید می کند. برخی منابع معتقدند طالبان در قطر قدرت تصمیم گیری ندارند، رهبران طالبان اما تاکید می کنند دفتر سیاسی این گروه در قطر وظیفه رسیدگی به پروسه سیاسی را دارد.
شرط تازه سوم طالبان مبنی بر برگزاری کنفرانس طی سه روز نیز در تضاد با پیشنهاد امریکا قرار دارد: امریکا پیشنهاد داده است کنفرانس استانبول ده روزه باشد تا فرصت کافی در اختیار دولت افغانستان و طالبان جهت رفع اختلافات قرار گیرد. براساس این پیشنهاد گفت و گوی جامع برای پیش بر پروسه صلح نیازمند زمان کافی می باشد.

طرف های مذاکره در مذاکرات بین الافغانی دوحه هیچگونه پیشرفت پایدار و قابل ملاحظه ای در گفت و گوهای خود نداشته اند. هیات های مذاکره کننده حکومت و طالبان در روز دوم عید فطر گذشته برای تسهیل پروسه صلح دیدار کردند اما باز هم به نتیجه ای نرسیدند.
شرط دیگر تازه طالبان که می گوید کنفرانس موضوع مشخصی برای بحث ندارد و اهداف آن به طور دقیق بیان نشده نیز همسو با اهداف واقعی نشست استانبول نمی باشد.

این در حالی ست که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا، قبلا طی نامه ای به محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان، و داکتر عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی، گفته بود نشست سطح بالای طالبان و حکومت افغانستان قرار است برگزار شود تا توافق صلح نهایی گردد.

وی افزود ایالات متحده امریکا از سازمان ملل متحد خواسته است نشستی با حضور وزرای خارجه و نمایندگانی از کشورهای روسیه، چین، پاکستان، ایران، هند و امریکا برگزاری کند و برای حمایت از پروسه صلح در افغانستان به یک اجماع واحد برسند.

پیشنهاد برگزاری کنفرانسی بیرون از قطر در مورد صلح افغانستان در شرایطی مطرح شده است که مذاکرات بین الافغانی دوحه به کندی پیش می رود و خشونت ها به شدت افزایش یافته است. بعد دردناک جنگ امریکا-ناتو در افغانستان این است که تنها افغان ها زندگی خود را از دست می دهند و به گفته مقامات امریکایی از زمان امضای توافق نامه صلح بین امریکا و طالبان مبنی بر خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان تاکنون هیچ سرباز خارجی در این کشور کشته نشده است.

طالبان با اینکه امریکا را به نقض توافق نامه صلح قطر متهم می کنند اما حملات به نیروهای خارجی را از سر نگرفته اند و تنها علیه نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان می جنگند.

نیروهای امنیتی افغان نیز حملات هوایی علیه طالبان را افزایش داده اند، این در حالی ست که طالبان منطقه ای را در هلمند به تصرف خود درآورده اند. طالبان همچنین مناطقی در میدان وردک ولایتی که در همسایگی کابل قرار دارد، ولایت بغلان و لایت لوگر را تصرف کرده اند و فشارهای خود بر دولت را افزایش داده اند.

براساس اعلامیه مشترکی که توسط وزیر امور خارجه ترکیه اعلام شد نشست استانبول قرار بود در از ۲۴ اپریل تا ۴ می به میزبانی مشترک سازمان ملل، قطر و ترکیه و حضور نمایندگان دولت افغانستان و طالبان برگزار شود و مذاکرات طولانی بین الافغانی در دوحه قطر را به سرانجام رسانده زمینه را برای یک صلح پایدار فراهم کند.

قبل از این قرار بود کنفرانس استانبول در شانزده اپریل شروع شده ده روز ادامه یابد اما به دلیل امتناع طالبان به شرکت، به تعویق افتاد.
ترکیه هنوز تاریخ جدیدی برای کنفرانس اعلام نکرده و مشخص نیست آیا کنفرانس با توجه به شرایط تازه طالبان اصلا برگزار می شود یا خیر. نوع نگاه طالبان به کنفرانس استانبول نشان می دهد که این گروه علاقه چندانی به شرکت ندارد. طالبان می خواهد تمام تصامیم در دوحه قطر جائیکه از سال ۲۰۱۳ تاکنون دفتر سیاسی این گروه را در خود جای داده و توافق صلح تاریخی طالبان با ایالات متحده امریکا در بیست و نه فبروری سال گذشته میلادی نیز در این مکان امضا شد. به هر صورت باید نشست و دید آیا شرایط واقعی در میادین جنگ، شرایط تازه طالبان و تلاش های امریکا برای به سرانجام رساندن مذاکرات صلح افغانستان در نهایت به یک صلح پایدار در کشور جنگ زده افغانستان منتهی می شود یا درگیری ها این بار در ابعاد تازه و شدت حتی بیشتر از گذشته در افغانستان ادامه می یابد و در این میان تنها مردم بیچاره قربانی می دهند.

منبع