منجی گرایی؛ سیاست تقدیر ازلی -ابدی و سرزمین پاکی

حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی، پس از سفر به پنجشیر و حضور در مرقد قهرمان ملی کشور، پکتیا رفت و به مزار داکتر نجیب الله نیز سر زد.

افزون بر این، همین حکومتی که آقای محب بلندترین مقام امنیتی اش است، هم می خواهد فصل ناتمام امان الله خان را تکمیل کند و هم از داوود خان را.
این در حالی است که خانواده داوود علیه خانواده امان الله بود، نجیب علیه داوود خان، و احمدشاه مسعود طرف مقابل داکتر نجیب.

پس پرسش این است که این حکومت چطوری می تواند میان همه این اضداد جمع کند؟

سیاست تقدیر ازلی – ابدی

نگاهی را که دولت کنونی افغانستان نسبت به تاریخ دارد، فقط وقتی می توان به درستی درک کرد که یکی از مولفه های مهم ایدئولوژی منجی پرستی را که “سیاست تقدیر ازلی -ابدی” است به بررسی گرفت.

سیاست تقدیر ازلی-ابدی، سیاستی است که در آن داستان سیاسی جایگزین تاریخ می شود. واقعیت های تاریخی در چنین سیاستی اهمیت ندارد، آنچه مهم این است که همگان بدین عقیده باشند که تاریخ کشور تاریخ حمله و دفاع مستمر بوده است؛ طوری که همواره این بیگانگان بوده اند که بر پاکی کشور هجوم آورده اند و افغان ها از خود دفاع کرده اند.

بر بنیاد این روایت، افغانستان سرزمین پاکی و معصومیت و بی گناهی است. هیچ چیز ناپاک در این سرزمین وجود ندارد و هیچ زمامداری این کشور نمی تواند ناپاک و گنهکار باشد. ریشه ناپاکی در بیرون است. بنابراین، تمام جنگ های این کشور برای دفاع از معصومیت و قداستش بوده است.

با چنین داستان سرایی، دیگر واقعیت های تاریخی معنا ندارد و نه تنها جمع اضداد بلکه جمع نقیضین نیز ممکن است.
این داستان فقط چیزی را که تبلیغ می کند این است که کشور همیشه درگیر نبرد با یک دشمن بیرونی است و به همین خاطر به یک منجی نیاز دارد.

این منجی می تواند در روسیه پوتین، در آمریکا ترامپ، در انگلستان بوریس جانسون، در ترکیه اردوغان و در افغانستان غنی باشد.
غنی از آن دسته زعمایی است که نه تنها خود را رییس جمهور، بلکه منجی نیز می پندارد.

عبدالشهید ثاقب