روز جهانی همبستگی زنان و مساله نهادینه شدن خشونت

طالبان قدرت را در دست دارند و در اعمال قهر آمیز و خشونت بار آن نیز دست باز و تبحر دارند. آنها بارها در خیابان ها کارناوال های سیار مردگان حلق آویز به نام دزد، گروگان گیر، یاغی و طاغی به راه انداخته اند و روح و روان جامعه را درگیر کرده اند. حزن انگیز تر اینکه اغلب مردم نگاه مثبتی به چنین برخوردهایی دارند و راه حلی برای کنترل جامعه در چنگال بزه می دانند، اما واقعیت تلخ این است که کاربرد خشونت برای کنترل خشونت تنها به نهادینه شدن و عادی شدن آن در جامعه می انجامد. وقتی تمرکز از عوامل زمینه ساز جرایم و انحرافات در جامعه به برخوردها و واکنش ها با جرایم معطوف شود، مطالبه خشونت بیشتر برای کنترل بیشتر نیز اجتناب ناپذیر است. در چنین شرایطی جامعه به خشونت اعتیاد پیدا می کند. برخورد خشن تر با مجرمان (حتی اثبات جرم هم اهمیتی ندارد) آرامش جمعی کاذب ایجاد می کند و در موارد بعدی انتظار جامعه برای اعمال خشونت بیشتر با امنیت اجتماعی و روانی آنها گره می خورد.
خشونت، تجاوز و حتی قتل پدیده های نادر در جوامع نیستند و بر حسب موجودیت عوامل زمینه ساز نظیر جنگ، فقر، بیکاری، سنت های نادرست ، ضعف بنیان خانواده و ضعف در حاکمیت قانون میزان جرایم و انحرافات در نوسان است. تا زمانیکه برای این علل چاره جویی نشود و جامعه به سمت تعادل حرکت نکند، انتظار کنترل جامعه با خشونت نیز عبث خواهد بود. متاسفانه چه در دورۀ جمهوریت و چه اکنون حکومت و جامعه در مسیر عکس تعادل در حرکت بوده اند و همانطور که فساد لجام گسیخته و قانون گریزی جمهوریت، تیشه به ریشه امنیت اجتماعی زد، اکنون نیز خشونت وحشیانه طالبان کمکی به تامین امنیت اجتماعی نمی کند.
ناامید کننده تر اینکه در زیر پوست شهر و در جامعه مردسالار خشونت بیشتر علیه زنان اعمال می شود. برایم دردناک است که در روز جهانی همبستگی زنان، تصویری که از زن افغان در ذهنم حک می شود چهره برافروخته مادری است که در سوگ دختر نوجوان اش که به طرز فجیعی به قتل رسیده است خون می گرید. اگر چه حس انتقام جویی این مادر سرگشته قابل درک است اما در جامعه خشونت زده و مجرم پرور ما این فجایع و داستان های تکراری را پایانی نیست.

محمد موسی جعفری