روایت اشتباه بایدن از افغانستان/ امریکا به شکست اعتراف کند سنگین تر است!

به نظر می رسد اعلام رئیس جمهور جو بایدن مبنی بر خروج نیروهای امریکایی از افغانستان زودتر از موعد مقرر صورت گیرد: قرار است تمام نیروهای امریکایی تا اواسط ماه جولای سال جاری میلادی افغانستان را ترک کنند و ناتو و نیروهای متحد نیز در همین تاریخ از افغانستان خارج خواهند شد. رئیس جمهور جو بایدن معتقد است دلیل جنگ در افغانستان رفع شده چون القاعده مستاصل و اسامه بن لادن کشته شده است. این اظهار نظر بایدن اما فقدان یک درونگرایی بزرگ در مورد نقش ایالات متحده امریکا درباره بحرانی که در افغانستان ادامه خواهد یافت، را نشان می دهد.

این درست است که جو بایدن گزینه خوبی در مورد افغانستان ندارد و یک معامله بد را از رئیس جمهور قبلی خود به ارث برده است اما با اعلام خروج بی قید و شرط نیروهای امریکایی از افغانستان شرایطی را که در توافق نامه صلح امریکا با طالبان که پس از تلاش های چندین ماهه زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان در زمان ترامپ و در دوحه امضاء شده بود را کنار گذاشت و موقعیت را بدتر ساخت.

توجیه مکرر دولت بایدن این است که ایالات متحده امریکا نمی خواهد افغانستان را رها کند بلکه سعی دارد از دستاوردهای چندین ساله در مورد زنان و دختران محافظت کند و با استفاده از روش های دیپلماتیک حکومت افغانستان و طالبان را به سوی یک توافق صلح سوق دهد. این توجیه اما بسیاری از واقعیات روی زمین را نادیده گرفته است. در هشتم می سال جاری میلادی، نزدیک به هشتاد نفر که بسیاری از آنها دختران مکتب بودند در یک انفجار مهیب تروریستی در بیرون از یک مکتب در کابل کشته شدند. اگرچه طالبان دست داشتن در این رویداد را رد کردند اما این گروه حملات در سراسر افغانستان را افزایش داده اند. جنگ بین نیروهای امنیتی و دفاعی افغان و طالبان در شهروهای مختلف افغانستان شدت یافته است. در برخی از مراکز منطقه ای نیروهای امنیتی افغان تسلیم طالبان شده اند.
طالبان از سوی دیگر به تکرار اعلام کرده اند در کنفرانس استانبول که به پیشنهاد امریکا و در مورد صلح افغانستان قرار است برگزار شود، شرکت نمی کنند. این گروه پس از تلاش های فراوان انجام شده در نهایت گفته اند با سه پیش شرط در نشست استانبول شرکت خواهند نمود: اینکه کنفرانس استانبول کوتاه باشد، در سطح پایین برگزار شود و در مورد موضوعات مهم تصمیم نگیرد. طالبان در اصل کل پروسه صلح را به تمسخر گرفته اند، چیزی که بسیاری از ما با توجه به خروج بی قید و شرط امریکا از افغانستان پیش بینی می کردیم. افغانستان بدون شک با خشونت بیشتر مواجه می شود و کاهش پرسنل یا بسته شدن سفارت های خارجی در کابل به دلیل ناامنی در این راستا قابل توجیه است. سفارت استرالیا در کابل به تازگی اعلام نمود که بسته می شود. با این اوصاف می توان تصور کرد چه طور یک ماموریت تمام شده واقعیات جاری که افغانستانی ها با آنها روبرو هستند را نادیده گرفته است.

از سویی هم نباید فراموش کرد که هر تصمیم امریکا در مورد افغانستان با هزینه های خاص خود همراه است: اگر امریکا در افغانستان بماند، پتانسیل تلفات نیروهای امریکایی افزایش می یابد و ترس اینکه هیچ چیز در روی زمین قرار نیست تغییر کند، وجود خواهد داشت. اگر ایالات متحده امریکا از افغانستان خارج شود، بحران در این کشور عمیق تر شده پیشرفت های به دست آمده در دو دهه اخیر از بین می رود. از بسیاری جهات، هزینه ماندن امریکا به نظر کوتاه مدت می رسد و خود امریکا باید این هزینه ها را متقبل شود. از سوی دیگر هزینه خروج امریکا از افغانستان بلندمدت بوده مردم افغانستان مجبورند آن را پرداخت کنند. به هر صورت حتی اگر این هزینه ها در حال حاضر دور به نظر برسد، تاریخ به ما می گوید امریکا در این مورد مقصر است.

همان طور که رسانه «اکونومیست» نوشته است بایدن زمان کمی برای باخت دارد. تصمیم بایدن نشان می دهد که سیاست خارجی دولت او بر یک الگوی طبقه متوسط امریکایی استوار است، چیزی که به ملاحظات داخلی توجه می کند تا بحران های بین المللی. این سیاست خارجی بایدن با سیاست خارجی ترامپ که می گفت «اول امریکا!» بسیار تفاوت دارد. نکته طنز قضیه اینجاست که امریکایی های طبقه متوسط اهمیتی به افغانستان نمی دهند و به همین دلیل به محض اعلام خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان از آن حمایت کردند. تصور حمایت عمومی از سناریوی حفظ تنها دو هزار نیروی امریکایی در افغانستان به مدت طولانی تر کار سختی نیست.
شاید آزاردهنده ترین نکته روایتی ست که رئیس جمهور ازجنگ در افغانستان دارد و در مورد خروج از این کشور دلایل خود را ارائه کرده است.

بایدن معتقد است نیروهای امریکایی پس از حمله تروریستی یازده سپتامبر برای نابودی القاعده که عامل این حمله شناخته شده بود به افغانستان وارد شد و این ماموریت سبب شد امریکا مدت بسیار طولانی در افغانستان بماند و اکنون زمانش فرا رسیده امریکا این کشور را ترک کند. این نگرش بایدن یک دیدگاه ناقص در مورد جنگ امریکا در افغانستان است. این نگرش بایدن نشان می دهد که بحران داخلی کنونی در افغانستان ربطی به امریکا ندارد و جنگ چهل ساله افغانستان با تجاوز شوروی سابق به این کشور در سال ۱۹۷۹ و قبل از ورود امریکا به افغانستان آغاز شده و بعد از خروج امریکا از افغانستان نیز ادامه خواهد یافت.

حقیقت اما این است که امریکا با ورود به افغانستان در سال ۲۰۰۱ میلادی و نابودی طالبانی که با تاسیس امارت اسلامی مخوف خود قوانین وحشتناک خود را پیاده می کرد، فاز جدیدی از بحران افغانستان را آغاز کرد، چیزی که دولت کابل و امریکا را برای مبارزه با شورشگران طالب متحد ساخت. شهروندان افغان در این ارتباط نقشی نداشته اند. همان طور که امریکا افتخار زندگی بهتر زنان، کودکان و جوانان افغانستانی در بسیاری از عرصه ها پس از بیست سال را به خود نسبت می دهد، این کشور باید مسئولیت تنها گذاشتن افغانستان و شهروندانش در بحرانی خونین تر از گذشته را نیز بپذیرد. امریکا پس از سال ها حضور در افغانستان در شرایطی دارد افغانستان را ترک می کند که طالبان هنوز قدرت فراوانی دارد. امریکا باید به صورت عمومی به این نکته اعتراف کند.

رهبری امریکا باید جدی گرفته شود و دیدگاه ساده و سطحی آن نسبت به افغانستان باید تغییر کند. امریکا باید به نقش و مسئولیت خود در قبال افغانستان و مردمش در بحران کنونی اعتراف کند. این اعتراف و صداقت در گفتار اگرچه امریکا را ممکن است ضعیف نشان دهد اما در سطح بین الملل احترام و آبروی بیشتری برای امریکا در پی خواهد داشت.