دزدسالاری

به نظر می‌رسد مناسب‌ترین عنوان برای نظام سیاسی کنونی افغانستان، سیستم «کلپتوکراسی» باشد. کلپتوکراسی به نوعی از نظام حکومتی دلالت دارد که بر پایه‌ای غارت اموال عمومی و تاراج منابع ملی بنا شده باشد. در این نوع حکومت، فرمانروایان و کارگزاران، با اموال دولتی و ثروت‌های عمومی مانند ملک و دارایی‌ شخصی خود برخورد می‌کنند و از کارمند صفر تا رئیس دولت، سرگرم چپاول و تاراج منابع عمومی و دولتی هستند و عامۀ مردم را قربانی ثروت و قدرت طبقه‌ای کارگزاران می‌کنند.

معادل فارسی آن را «دزدسالاری» یا «یغماسالاری» ذکر کرده‌اند. در این نوع نظام، حاکمان و کارگزاران روز به روز فربه‌تر و تودۀ مردم روز به روز نحیف‌تر می‌شوند. فساد و غارت به قانون عمومی تبدیل می‌گردد و حکومت و جامعه به سوی «تباهی عمومی» پیش می‌روند.
به نظر می‌رسد آنچه دنیای غرب طی بیست سال اخیر در افغانستان مستقر کرده است؛ نه جمهوری اسلامی است و نه دموکراسی و مردم‌سالاری؛ بلکه دقیقاً همان نظام یغماسالاری یا کلپتوکراسی است که ۱۳۰ میلیارد دالر کمک‌های جامعۀ جهانی را بلعید و سیر نشد و اینک با چنگ و دندان به جانِ مردم فقیرِ افغانستان افتاده است.

متأسفانه حاکمان و کارگزاران در این یغماسالاری تنها هم نیستند؛ بلکه تیکه‌داران قومی، جنگ‌سالاران جهادی، شّیادان سیاسی و زورمندان محلی نیز همگام با حاکمیّت، مشغول غارت و چپالِ ثروت‌ها و منابع عمومی و ملی هستند.

مسیح ارزگانی