درس ششم| مبارزه با ستم و تبعیض

مبارزه با ستم و ستمگران به ویژه حاکمان ستمگر و برقراری عدالت اجتماعی یکی از مهم‌ترین درس‌های عاشوراست. از درس‌های اصلی قیام امام حسین (ع) یکی این است که انسان مسلمان نمی‌تواند در برابر ستم و ستمگر سکوت کند و بی‌تفاوت بماند؛ اگر سکوت کرد، در حکم همان ستمگر است و برابر او گناه‌کار می‌باشد؛ چنان‌که امام علی (ع) می‌فرماید: «کونوا للظالم خصماً و للمظلوم عوناً.»

امام‌حسین(ع) در یک سخنرانی که در مسیر راه مکه به کوفه، برای سپاهیان حر ابن یزید ریاحی انجام داد، فرمود: «ای مردم! من از زبان رسول خدا(ص) برای شما سخن می‌گویم؛ آن حضرت فرمودند: اگر کسی حاکم ستمگری را ببیند که حلال خدا را حرام می‌کند، عهد و پیمان الهی را می‌شکند، با سنّت رسول خدا مخالف است، با بندگان خدا به ستم و بیدادگری رفتار می‌کند، پس با گفتار و کردار در برابرش نایستد، بر خداست که او را نیز با همان حاکم ستمگر محشور کند.»

سپس از بنی‌امیه و پیروان آن‌ها به عنوان مصداقی از سخنان پیامبر گرامی اسلام یاد کرده و فرمودند: «مردم آگاه باشید که بنی‌امیه و اتباع آن‌ها پیرو شیطان ‌اند، از پیروی و بندگی خدای سرپیچی کرده‌اند، فساد و تباهی را آشکار ساخته‌اند، حدود الهی را تعطیل کرده‌اند، اموال مردم را به خود اختصاص داده‌اند و حرام خدا را حلال و حلالش را حرام کرده‌اند. من از هرکس شایسته‌ترم که وضع موجود را تغییر دهم. پس از روش من پیروی کنید؛ زیرا عمل من برای شما حجّت و سرمشق است.»
امام حسین (ع) در این کلام نورانی، به دو نکته اساسی اشاره می‌کند:

1. سکوت در برابر حاکم ستمگر، گناهی است بزرگ و نابخشودنی. مسلمانی که در برابر ستم ستمگر سکوت می‌کند در جرم او شریک است.
2. یزید حاکم ستم‌گر است و مبارزه با او و حاکمیتش فرضی است که خداوند بر دوش هر مسلمانی نهاده است. کسی که از این فرض شانه خالی کند، خود شریک جرم و گناه یزید می‌باشد.
   امام در نامه‌ای به مردم کوفه می‌نویسد: «فلعمری ما الامام الاّ الحاکم بالکتاب، القائم بالقسط، الدائن بدین الحق، الحابس نفسه علی ذات الله.» (به جان خودم سوگند، امام و پیشوا تنها کسی است که براساس کتاب خدا داوری کند، دادگر و متدیّن به دین حقّ باشد، وجود خویش را وقف و فدای فرمان خدا کند.)
   آن حضرت در کلام بلند دیگری هدف خود را از رفتن به کوفه و مبارزه با حکومت یزید اصلاح امور امّت بیان می‌کند: «انّی لم اخرج اشراً و لا بطراً و لا ظالماً و انّما خرجت لطلب الاصلاح فی امّت جدّی …»
   امام به صراحت اعلام می‌کند که به دنبال گرفتن قدرت، رسیدن به ثروت و یا دست یافتن به حکومت نیست؛ بلکه هدف او در مبارزه‌اش شکستن دیوار ظلم و تبعیض و آوردن عدالت اجتماعی می‌باشد.
   پس مبارزه با ستم و ستمگر و رفع ظلم و تبعیض و حاکمیت عدالت از مهم‌ترین اهداف مبارزه اصلاح‌طلبانه امام ‌حسین(ع) است. امام حسین (ع) با قیام و شهادت خود این درس را به ما می‌دهد که دایم طرفدار عدالت اجتماعی و دشمن ستم و تبعیض باشیم. شیعه امام حسین (ع) به پیروی از او ظلم را برنمی‌تابد و جانش را برای گسترش عدالت فدا می‌کند.

سید اسحاق شجاعی