تصرف شهرهای کلان/تاکتیک طالبان برای وادار کردن امریکا به خروج و امتیازگیری در میز مذاکره

همان طور که دولت بایدن مشغول اماواگرهای خروج یا حفظ نیروهای امریکایی در افغانستان می باشد، طالبان خود را به نزدیکی شهرهای بزرگ افغانستان از جمله مرکز ولایت قندهار رسانده اند.

طالبان ماه هاست که به شهرهای کلیدی افغانستان نزدیک شده اند و این مسأله نه تنها افغانستان را با خطر سقوط مواجه کرده که احتمالات ناکامی دولت بایدن در افغانستان را نیز سبب شده است. این در حالی ست که طولانی ترین جنگ امریکا در افغانستان قرار است به پایان برسد.

در اطراف شهر شمالی کندوز، طالبان پاسگاه و پایگاه نظامی ایجاد کرده اند و با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین نیروهای امنیتی و دفاعی افغان را هدف قرار می دهند. در ولسوالی مجاور پلخمری نیز این گروه بر شاهراه های مشرف به شهر مسلط شده اند و مسیرهای حیاتی اصلی به کابل، پایتخت افغانستان، را تهدید می کنند.

در شهر قندهار، مرکز تجاری کشور در جنوب و سنگ بستر اهمیت سیاسی و تاریخی، نیز جنگجویان طالبان مرتب به مناطق اطراف حمله کرده و بیش از هر زمانی در ده سال گذشته به مرکز ولایت نزدیک شده اند.

حملات گستاخانه طالبان دولت بایدن را در یک تنگنای سیاسی خطرناک قرار داده است. براساس توافق نامه صلحی که در زمان دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین امریکا، با طالبان امضاء شد، تمام نیروهای خارجی به شمول ۲۵۰۰ نیروی خدماتی امریکا که از ارتش محاصره شده و نیروهای دفاعی افغان حمایت می کنند، می بایست تا یکم می سال جاری میلادی افغانستان را ترک کنند و این کشور را در یک بی ثباتی خاص رها کنند.

مقامات و کارشناسان نگرانند در صورتیکه دولت بایدن طبق ضرب الاجل تعیین شده در توافق نامه صلح امریکا با طالبان افغانستان را ترک کند، طالبان با از پای درآوردن باقیمانده نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان کنترل شهرهای بزرگ این کشور از جمله قندهار را در دست بگیرند و به سوی یک پیروزی کامل نظامی یا فشار حداکثری بر دولت کابل در مذاکرات صلح پیش بروند.

اما اگر دولت بایدن خروج نیروهای امریکایی از افغانستان همانگونه که کنگره امریکا در سوم فبروری پیشنهاد داد، را به تاخیر بیندازد، طالبان توافق نامه صلح خود با امریکا در سال ۲۰۲۰ میلادی را نقض شده می دانند و حملات خود علیه نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان را از سر خواهند گرفت و در اقدامی تلافی جویانه حملات شدید کنونی خود علیه نیروهای دفاعی و امنیتی افغان را بیش از پیش افزایش خواهند داد. در این شرایط امریکا عمیق تر از گذشته درگیر جنگ می شود.

اندرو واتکینز، کارشناس ارشد مسائل افغانستان از گروه بین المللی بحران، یک سازمان حل منازعه در بروکسل، می گوید:« تهدید پیروزی نظامی طالبان به ویژه در مناطق استراتژیک و سملیک مانند قندهار، خطرات نهایی سازی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را برای دولت بایدن مشکل می سازد.» در صورت سقوط قندهار، خروج نیروها از بعد سیاسی غیرممکن خواهد بود. در پنجوائی، منطقه مجاور به شهر قندهار، نیز صدای خفیف شلیک های توپخانه ای اخیر یک بعد از ظهر گرم زمستانی را رقم زده، نشان می دهد طالبان در حال نزدیک شدن به مرکز پرجمعیت آن می باشند.

در گوشه ای از منطقه یک پاسگاه پلیس ساخته شده از گونی های شن در دل تپه به چشم می خورد که بر منطقه تحت کنترل طالبان اشراف دارد. سر یکی از افسران که درانفجار بمب کنار جاده ای زخمی برداشته باند پیچی شده است و در زیر یونیفورم افسر دیگر نیز باندپیچی به چشم می خورد، بازوی این افسر در شلیک تک تیرانداز زخمی شده است.

صفی الله خان، افسر پولیس مسئول این پاسگاه، می گوید:«آنها هنوز اینجا کار می کنند. نمی توانیم آنها را جایگزین کنیم چون نیروی کافی نداریم.» فرماندهان غذا، سوخت و امکانات ما را می دزدند.

پدر یک حمله پائیزی، طالبان راه های ارتباطی منطقه و منطقه را به تصرف خود درآوردند و تلاش نیروهای امنیتی افغان و حملات هوایی نیروهای امریکایی برای عقب راندن آنها ناکام ماند.

حاجی محمد نور، ولسوالی منطقه گفت:« فرماندهان طالبان به بزرگان قبایل گفتند از روی عمد تصرف پنجوائی را به عقب انداخته بودند تا ببینند مرحله بعدی مذاکرات صلح چگونه پیش می رود.

آقای نور افزود:«وقتی درختان سرسبز می شوند، موقعیت بدتر می شود.» منظور حاجی نور بهار است، زمانیکه طالبان با استفاده از پوشش شاخ و برگ درختان راحت تر می توانند حرکت کنند.
سقوط احتمالی و نزدیک پنجوائی و افزایش تهدیدات علیه قندهار، تا حدودی نتیجه ترور جنرال عبدالرازق، فرمانده پلیس قندهار در سال ۲۰۱۸ میلادی می باشد. عبدالرازق از سال ۲۰۱۱ تا لحظه ترور فرمانده پلیس قندهار بود. وی اگرچه به حل منازعات با توسل به تهدید و قصاص های خونین مشهور و به چندین مورد نقض حقوق بشر متهم شده بود اما سال ها از ارتباطش با نیروهای نظامی امریکا برای تامین امنیت قندهاراستفاده کرد.

بعد از ترور جنرال عبدالرازق توسط عوامل طالبان، برادرش تادین خان یک شبه جنرال شد و فرماندهی پلیس قندهار را برعهده گرفت. تجربه نظامی کم تادین خان اما سبب می شد نتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد.

حاجی نور و دیگر مقامات محلی گفتند: زمانیکه طالبان به مناطق اطراف قندهار حمله کردند، پلیس جنگ مختصری کرد و بسیاری از پاسگاه ها قبلا خالی شده بودند. برخی از مقامات دولتی افغان در اعتراض به این اتهام می گویند از ترس عقب نشینی کرده اند. بعضی دیگر گفتند اصلا دلیل عقب نشینی خود را نمی دانند.

جنرال تادین خان اما هرگونه اتهام فساد و سوء استفاده را رد کرده تحقیر نیروهای پلیس در اطراف قندهار را نمی پذیرد.

او از مجموعه به شدت محافظت شده خود در قندهار گفت:«طالبان قدرت ندارند. نیروهای امنیتی افغان می توانند از خودشان دفاع کنند.»

وخامت اوضاع در قندهار انعکاس بزرگ ناامنی در سراسر کشور می باشد. در ماه های اخیر، طالبان مشغول تصرف پایگاه های نظامی و پاسگاه های پلیس بوده اند و در نزدیکی مراکز ولایاتی مثل هلمند و ارزگان در جنوب و کندوز و بغلان در شمال در بزرگ راه ها ایست بازرسی دایر کرده اند.

اگرچه تاکتیک هایی که طالبان استفاده می کنند از منطقه ای تا منطقه دیگر فرق می کند اما نتایج اغلب یک سان است. «افزایش مالیات در بزرگ راه ها، کاهش روحیه نیروهای امنیتی و دفاعی افغان که روز به روز از حمایت کمتر امریکا برخوردار می شوند و ایجاد ترس در میان کسانی که در مناطق امن زندگی می کنند» اهداف عمده ای هستند که طالبان با افزایش حملات خود به دنبال آنها می باشد.

هدف اصلی طالبان اما وادار کردن حکومت افغانستان به قبول خواسته های این گروه در مذاکرات صلح می باشد. در مذاکرات صلح دوحه، طالبان خواستار آزادی هفت هزار زندانی خود و تشکیل دولت موقت شده اند. خواسته هایی که از سوی اشرف غنی رد شده است.

آقای واتکینز می گوید:«طالبان بر این باورند که استفاده از این فشار یعنی در حالت آماده به حمله نگه داشتن جنگجویان شان در قندهار و دیگر مراکز شهری می تواند امریکا را به خروج از افغانستان یا اقدام دیگر وادار سازد.» منطق استراتژیک ممکن است نتیجه عکس بدهد.

به گفته دو مقام امریکایی، برای حفظ آمادگی در برابر حملات احتمالی و چندجانبه طالبان، امریکا بهتر است بعد از ضرب الاجل یکم می در افغانستان بماند. پنتاگون گزینه های نظامی بیشتری به شمول افزایش نیروهای امریکایی یا تعهد به حمایت هوایی بیشتر از سوی فرماندهی مرکز که مسئول عملیات ها در خاورمیانه و افغانستان می باشد، را درخواست کرده است. پذیرش این درخواست ها به اقدام بعدی دولت بایدن در مورد بازنگری توافق صلح امریکا با طالبان که انتظار می رود در هفته های پیشرو اعلام شود، بستگی دارد.

ناامنی ها در قندهار کار تحویل میدان هوایی، پایگاه بزرگ نظامی امریکا در شرق قندهار، به نیروهای امنیتی افغان را به تاخیر انداخته است. به گفته مقامات نظامی امریکایی در حال حاضر تعداد اندکی از نیروهای امریکایی و ناتو برای حمایت از نیروهای امنیتی افغان باقی مانده است.

به دلیل از بین رفتن بخش اعظمی از نیروهای پلیس، ارتش و کماندوها در ماه نوامبر سال گذشته میلادی به قندهار اعزام شدند تا با راه اندازی عملیات های خاص مناطق تصرف شده توسط طالبان را باز پس بگیرند. فرماندهان نیروهای کماندو می گویند از دستورات مکرر برای پر کردن خلأ نیروهای پلیس خسته شده اند.

فرماندهان نطامی در منطقه ارغنداب قندهار می گویند به شدت با مشکل کمبود نیرو روبرو هستند و مقامات کابل به درخواست کمک و حمایت آنها توجه خاصی ندارند.

در یکی از پاسگاه ها برای دفاع در برابر حملات طالبان تنها از دو وسیله زرهی جنگی که احتمالا از زمان حمله شوروی سابق به جا مانده استفاده می شود.

براساس یک گزارش دیده بان دولت امریکا که در یکم فبروری منتشر شد در ماه دسامبر نزدیک به دویست پایگاه امنیتی توسط نیروهای امنیتی افغان رها شد. سقوط برخی از پایگاه های نظامی سبب شد طالبان به تعداد زیادی از امکانات نظامی شامل چندین توپ و مهمات دست یابد.

نیروهای امنیتی و دفاعی افغان گروهی از مردم و باشندگان محلی سروکار دارند که به طالبان بیش از نیروهای دولتی اعتقاد دارند. لعل محمد، یک کشاورز ۲۳ ساله که در خط مقدم طالبان در پنجوائی زندگی می کند، می گوید طالبان پس از تصرف مناطق جدید خدمات اداری خود را راه اندازی می کنند.

وی افزود:«جنگجویان طالبان گوشی های هوشمند را می شکنند، موسیقی را ممنوع کرده اند، مقررات منع آمد و شد وضع نموده اند، بین خانه های مردم تونل های دفاعی حفر کرده اند و از اتاق های خالی به عنوان سنگر استفاده می کنند.» به گفته لعل محمد بمب های کنار جاده ای همه جا به چشم می خورد. دعواها بر سر زمین و دیگر جرایم کوچک در مقایسه با روندهای فاسد اداری حکومت افغانستان به راحتی از سوی طالبان حل و فصل می گردد.
و ی می گوید مردم این را دوست دارند.

لعل محمد می گوید:«فقط می خواهم یکی بیاید قندهار را کنترل کند تا مردم به زندگی هایشان باز گردند.»

احساسات اینچنینی در بیشتر منطق روستایی افغانستان عادی ست و این حکومت افغانستان است که بی لیاقت است و فساد این احساسات را به دروازه خانه های یکی از شلوغ ترین شهرهای افغانستان رسانده است.
لعل محمد می گوید حکومت ناکام بوده است.

منبع