احمد مسعود در یک آزمون بزرگ تاریخی

نزدیک به دو هفته است که طالبان بر کشور به جز ولایت پنجشیر مسلط شده‌اند. جریان مذاکرات صلح در قطر هم که مدتاهاست بدون نتیجه جریان دارد. آن چه که در این روزها برجسته است تسلط طالبان بر افغانستان به جز پنجشیر و مقاومت احمد مسعود در آن ولایت است. فشار نظامی و سیاسی بر جبهه مقاومت بیش از پیش زیاد شده‌است؛ تا آن جا که ایران هم اعلام آمادگی کرده تا بین جبهه مقاومت و طالبان میانجگری کند. اینک احمد مسعود که پا جای پای پدر گذاشته دو راه بیشتر ندارد.

1. با طالبان کنار بیاید و به نوعی تسلیم شود. پیامد این تصمیم آن خواهد بود که وی از خون‌های زیادی چون پدر، استاد ربانی، ژنرال داوود و ده‌ها ژنرالان و قوماندان تاجیک‌تبارو خاطرات تلخ زمین سوختۀ شمالی بگذرد و مهمتر از همه با گرفتن امتیاز موقت به جمهوریتی پشت کند که دستاورد کلانی در افغانستان داشت. بدون تردید او خود فرزند نظام جمهوری است و با آن بزرگ شده و پنجشیر از ولسوالی به ولایت ارتقا یافته‌است. او خود می‌داند که طالبان پروژۀ پشتونیزه ساختن افغانستان است که علیه آراء اکثریت ملیت‌های غیرپشتون به وجود آمده‌است. پشتون‌ها در انتخابات‌های گذشته دریافتند که با نظام جمهوری حکومت از دست شان خارج می‌شود و چندین بار هم با آراء اکثریت خارج شد، ولی با فشار آمریکا دوباره کرزی و احمدزی رئیس‌جمهور شدند.

ازسویی طالبان گفته بودند آنان احمد مسعود را در شورای رهبری راه خواهند داد. خب پرسش این است که اکثریت اعضای این شورا را چه کسانی تشکیل می‌دهند؟ روشن است که مهره‌ها طوری چیده خواهند شد که رأی اکثریت در شورا با پشتون‌ها باشد. آن وقت عضویت در شواری تشکیل شده چه سودی دارد؟ در نتیجه مسعود با کنار آمدن با طالبان توانسته است امنیت فعلی سراسری را به دست آورد و چند صباحی در شورا عضو باشد؛ اگر علیه او دسیسه نشده و کشته نشود.
احمد مسعود می‌داند که در طول تاریخ افغانستان، بی‌تعهد‌ترین و پیمان‌شکن‌ترین قوم در افغانستان پشتون‌ها هستند که هموار سر خدا و قرآن مخالفین را از سر راه برداشته‌اند؛ چنان‌که حبیب‌الله کلکانی را برداشتند. بعید نیست با تسلیم شدن به طالبان، سرنوشت حبیب الله کلکانی در پیش روی احمد مسعود نیز وجود داشته باشد.

2. راه دوم این که مقاومت کند و افزون بر پنجشیر حملات تهاجمی خود را در مناطق دیگر نیز آغاز کند. البته او خود می‌داند که این جنگ دامنۀ دراز خواهد داشت و ممکن است با متحد شدن با اقوام غیر پشتون، جنگ به فدرالی و یا تجزیه شدن افغانستان بینجامد. نتیجۀ این جنگ سرانجام از وی قهرمانی خواهد ساخت که در میان تاجیک‌ها از پدرش بیشتر محبوبیت کسب نماید.
   حالا باید منتظر ماند و دید که سران تاجیک‌ها با محوریت احمد مسعود چه می‌کنند.

محمد حسین فیاض