آیا خطر داعش جدی است؟!

در یک پاسخ کوتاه باید گفت، بلی خطر ظهور داعش جدی است.
اما چرایی خطر ظهور داعش:
برای روشن شدن موضوع چند نکته قابل توجه است:
۱- قبل از هر چیز باید بگوییم، طالبان یک گروه مشروع، موجه و مورد قبول نیست، اما مخالفت با طالبان نباید ما را دچار کج فهمی کند و از دیدن حقیقت باز دارد.
۲- افغانستان سرزمین حاصلخیز برای افراطیت دینی است. سال‌ها گروه های افراطی دیوبندی و سلفی در جامعه اهل سنت کشور نفوذ خزنده داشته اند، لذا هر بذری با نام و شعار های دینی می‌تواند جلب و جذب نیرو کند.
۳- وضعیت اقتصادی افغانستان بحرانی است، فقر گسترده مردم آنان را مجبور می‌سازد تا تن به کار های بدهند که در شرایط عادی نمی‌دهند. این فقر و احتیاج فرساینده را نباید دست کم گرفت؛ زیرا فقر شدید انسان را مجبور می‌سازد برای زنده نگهداشتن خود و خانواده خود به هر اقدامی دست بزند. وقتی این فقر و احتیاج مردم با ذهنیت سلفی ترکیب شود، شعار های دینی داعشیان مثل آهن ربا افراطیون را جمع می‌کند. نقش جدا شدگان از طالبان در این مورد مهم است، این نیروهای جنگ دیده و افراطی و محتاج در صورت حمایت مالی از طرف داعش، سربازان آماده خدمت هستند!
۴- موقعیت جغرافیایی افغانستان اداره کشور را سخت و پرهزینه ساخته است. دره های تنگ و کوهستانی بودن اغلب نقاط با وجود نبود راههای ارتباطی مناسب، باعث می‌شود هر منطقه مثل یک دژ تسخیر ناپذیر عمل کند. بنابراین نفوذ افراطیت سیاه در مناطق روستایی و دورافتاده کم هزینه است.
۵- نقش همسایگان افغانستان، بخصوص پاکستان برای حفظ آرامش کشور مهم است. پاکستان در ظاهر حامی طالبان است و برای رسمیت یافتن آن‌ها تلاش دارد، اما منافع بلند مدت پاکستان با طالبان قدرتمند و امارت دارایی اقتدار سیاسی و نظامی در تضاد قرار دارد. بنابراین پاکستان در عین همکاری با طالبان برای مهار آن‌ها گروه های رقیب آن‌ها را نیز از دست نخواهد داد. تقویت داعش برای مهار طالبان و در بحران نگهداشتن افغانستان کم هزینه و کارآمد است.
۶- طالبان از نظر بین المللی گروه منفور و مطرود است؛ لذا این گروه برای رسمیت یافتن حکومت خود مشکلات فراوانی دارد و خواهد داشت. عدم رسمیت حکومت و تحریم اقتصادی پایه های حکومت امارت را سست می‌سازد. این ضعف حکومت مرکزی راه را برای قدرت گیری گروه های خود سر همانند داعش مساعد کرده است. پس خلأ قدرت در افغانستان توسط گروه‌های تکفیری افراطی به آسانی پر می‌شود.
۷- نارضایتی مردم از امارت و ناشیگری آنان در اداره و خدمات رسانی، روز به روز آنان را بی‌اعتبار و بی‌اقدار می‌سازد، بی‌اعتبار شدن طالبان و ریختن ترس مردم زمینه را برای هرج و مرج، استقلال خواهی، فدرالیسم، حکومت اسلامی بدون مرز و انواع دیگر ایده‌های سیاسی مهیا می‌کند. هرکدام از این نوع گروه ها در بخشی از کشور ممکن است سربرآوردند. آینده افغانستان آبستن حوادث است تا این فرزند نو دیو باشد یا فرشته و یا هیچ کدام!
با توجه به نکات فوق باید بدانیم، خطر ظهور و نفوذ افراطیت داعشی در افغانستان بسیار جدی است. امارت طالبان و گروه های رقیب طالبان خوب است از همین اکنون به این خطر بالقوه توجه جدی کنند، اگر نه بعد مرگ سهراب ناشدارو بکار نمی‌آید.
این هشدار برای تمام مردم افغانستان است، اما برای مردم شیعه افغانستان بازی مرگ و زندگی است. برای دفع خطر بالقوه ظهور داعش هر چند احتمال اندک داشته باشد، آمادگی کامل نیاز است، تا خطرات در نطفه خفه شده و فرصت ظهور و بروز پیدا نکنند.

ناطقی بلخابی