مرگ یک شاهزاده سعودی، رقابت بر سر تصاحب تخت پادشاهی این کشور را تقویت کرد

  • انتشار: ۱۴ ثور ۱۳۹۶
  • سرویس: بین المللسیاست
  • شناسه مطلب: 21755

مرگ یک شاهزاده سعودی دیگر باز هم گمانه زنی ها را در مورد رقابت برای بدست آوردن تخت پادشاهی این کشور نفت خیز افزایش داد. شاهزاده مشعل، برادر بزرگ سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، که رئیس شورای بیعت این کشور بود، روز گذشته درگذشت.

طبق بیانیه دادگاه سلطنتی سعودی، مشعل ۹۳ ساله چهارشنبه (۱۳ ثور) از دنیا رفت. وی رئیس شورای بیعت بود که بر روند جانشینی پادشاه در این کشور نفت‌خیز نظارت می‌کند.

مشعل همچنین اواخر دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهۀ ۱۹۶۰ میلادی برای ۲ دوره وزیر دفاع عربستان بود. مرگ این شاهزاده سعودی باعث شد تا رقابت بر سر تخت پادشاهی این کشور را بر سر زبان بیفتد.

اغلب اعضای شورای بیعت پسران و نوادگان ملک عبدالعزیز، بنیان‌گذار آل سعود، هستند که وظیفه انتخاب پادشاه و ولیعهد را از میان خود به عهده دارند.

مرگ رئیس هیئت بیعت دربار سعودی به خاطر جایگزینی محمد بن سلمان برای پادشاهی است و زمزمه های برای درگیری ها در داخل عربستان هست. احتمالا انتخاب پسر جوان سلمان به عنوان سفیر عربستان در امریکا و استمرار جنگ در یمن موجب کنار گذاشتن مشعل و مرگ مشکوک او شده است.

سلمان بن عبدالعزیر آل سعود پادشاه عربستان در حال حاضر اداره کشور را بر عهده دو شاهزاده جنگ طلب قرار داده است. تاکنون، بسیاری از ناظران تلاش کرده اند روزنه ای برای عبور از پرده آهنین دربار پادشاهی سعودی بیایبند تا از آنچه در میان رقبای تاج و تخت در جریان است آگاه شوند.

بعد از مرگ هر شاهزاده سعودی، رقابت برای رسیدن به کرسی های قدرت در عربستان سعودی میان شاهزادگان این کشور تقویت می شود.

فهرست طولانی از فرزند شاهزادگان عربستانی سعودی برای رسیدن به کرسی پادشاهی این کشور وجود دارد ولی همچنان این پست در اختیار نسل اول از فرزندان ملک عبدالعزیز آل سعود بنیانگذار این رژیم قرار دارد.

انتقال قدرت در رژیم عربستان سعودی بر خلاف سیستم های سیاسی پادشاهی در جهان است به طوری که در این کشور قدرت از برادر به برادر منتقل می شود و پنجاه سال است که این سیستم در عربستان ادامه دارد.

روشن است که پس از چند دهه از فوت برادران تغییراتی در این هرم سیاسی ایجاد و رقابت برای به دست آوردن کرسی های مهم در این حکومت و درگیری ها بیشتر خواهد شد. ملک عبدالعزیز به عنوان بنیانگذار رژیم آل سعود در سال 1953 درگذشت و سپس قدرت به ملک سعود، ملک فیصل، ملک خالد، ملک فهد و ملک عبدالله رسید.

ملک عبدالله ششمین پادشاه از سی و پنج فرزند ملک عبدالعزیز بود. در سالهای گذشته تحولات سیاسی غیرعادی در عربستان مشاهده می شود. برخی از اخبار منتشر شده تاکید می کند مقامات آل سعود تلاش می کنند اختلافات میان بخش های مختلف قدرت در این کشور مهار شود. این اختلافات در سیاست داخلی و منطقه ای عربستان تاثیرگذار است. نمی توان درگیری های پنهانی را در این کشور انکار کرد. کارشناسان امور عربستان بر این باورند رقابت های پنهانی تضمین کننده این مسئله نیست که عملیات انتقال قدرت در عربستان در آینده به آسانی صورت گیرد چرا که هر یک از شاهزادگان ارشد عربستان سعودی تلاش می کنند فرزندان خود را به ارکان قدرت در این کشور نزدیک کنند و احساس نمی کنند که باید راهبرد جدیدی برای تغییر ساختار سیاسی در این کشور تدوین شود.

جانشینی سعودی از هیچ قانونی تبعیت نکرده و هیچ الگوی یکسانی را دنبال نمی کند. پادشاه آینده نمی تواند بر اساس ارشد بودن یا اصل قابل اتکایی پیش بینی شود. شاه خود شخصا قانون می گذارد، و می تواند این کار را کاملا بی توجه به تمام نوشته ها و تعهدهایی که پیش از آن درباره روش انتخب جانشین بوده انجام دهد. برای همین تا وقتی سلمان زنده است، او حرف اول و آخر را درباره سیاست داخلی آل سعود می زند که شهرت یافتن «دو محمد» پس از انتصاب آن ها شروع شد.

بعد از استقرار‌ سعودی در کشور عربستان و کشف نفت در این کشور، خاندان آل سعود روابط ویژه‌ای را با انگلستان برقرار کردد. بعد از جنگ جهانی دوم و ایجاد فضای دوقطبی غرب و شرق، عربستان سعودی به بلوک غرب متمایل شد. به همین دلیل در راستای سیاست‌های غربی عمل می‌کند و یکی از شرکای راهبردی آن محسوب می‌شود.

نقش قدرت‌های بزرگ به‌ویژه ایالات‌متحده آمریکا در تعیین جانشین پادشاه عربستان قابل‌چشم‌پوشی نیست.

عربستان سعودی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انرژی در جهان از اهمیت زیادی برای قدرت‌های بزرگ برخوردار است و هر تغییر سیاسی در این کشور به گونه باید مورد رضایت این قدرت‌ها باشد.

شاهزادگان مدعی نیز با درک این موضوع در تلاش‌اند به‌نوعی با قدرت‌نمایی و کسب مشروعیت بین‌المللی این قدرت‌ها را راضی کنند.

شاهزادگان نزدیک به ایالات‌متحده آمریکا همچون محمد بن نایف ولیعهد (سابقه خوبی در سرکوب اسلام‌گرایان) و بندر بن سلطان (رابطه نزدیک با لابی قدرت در آمریکا به دلیل دارا بودن پست سفارت در آمریکا) کم نیستند و شاهزاده محمد بن سلمان باید خود را میان ایشان لایق‌تر و مناسب‌تر نشان دهد ولی به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها به مدیریت این شاهزاده اطمینان ندارند زیرا به نظر آن‌ها او در پرونده سوریه و یمن موفق عمل نکرده است.

شاهزاده مشعل بن عبدالعزیز برادر پادشاه عربستان و رئیس هیئت بیعت و برادر پادشاه در سن ۹۲ سالگی بعد سال‌ها دست و پنجه نرم کردن با بیماری درگذشت، قرار است امروز (پنجشنبه) در مسجد الحرام در مکه برای او نماز میت اقامه شود.

نظرات(۱ دیدگاه)

نظر شما چیست؟