فصل «آقازاده‌ها»

هشت صبح نوشت:

انتظار می‌رفت که پس از ۱۳ سال، راه برای گردش دورانی در سطح مدیریت کلان کشور هموار شود. در این مدت صدها تن از جوانان فرصت یافتند، تا در عالی‌ترین سطح در رشته‌های مختلف تحصیل کنند. تعدادی از تحصیل‌یافته‌ها از کشورهای منطقه، اروپا و امریکا به کشور برگشته‌اند. حداقل تا این وقت از این تحصیل‌یافتگان در فهرست تیم‌های سیاسی برای تشکیل کابینه کم‌تر دیده می‌شود. ظاهرا هنوز آمادگی‌های ذهنی در سطح رهبران سیاسی برای توزیع قدرت و انتقال آن در لایه‌های مختلف شکل نگرفته است.

رهبران سیاسی افغانستان هرچند بنا به دلایلی به حاشیه می‌روند، اما انتقال مدیریت پس از آن به یک حلقه کوچک و خانوادگی صورت می‌گیرد.
این وضعیت سبب می‌شود تا شاهد گردش دورانی در همه‌ی بخش‌ها نباشیم.

رهبران سیاسی هرچند در سه دهه خودشان در صحنه‌های جنگ و سیاست حضور داشتند، اما فرصت را برای تحصیل فرزندان‌شان در عالی‌ترین دانشگاه‌های جهان فراهم کردند. اکنون فرصت بزرگی برای اکثر آقازاده‌ها برای حضور در ساختار حکومت به‌وجود آمده است. ظاهرا در حکومت وحدت ملی بخش زیادی آقازاده‌ها وارد ساختار شده و بخش دیگر نیز به کرسی‌های پارلمان چشم دوخته‌اند. بدون شک که در سطح فرزندان رهبران سیاسی، قومی و فرماندهان جهادی در کشور به تعداد هزاران تن وجود دارد، اما در نبود حمایت‌های سیاسی، این شانس‌ها از سایر افراد جامعه سلب می‌شود.

حالا به خوبی دیده می‌شود که میراث‌داران سه دهه حضور رهبران سیاسی، فرزندان آنان خواهند بود. این میراث‌داران هرچند که از نظر فهم و دانش متفاوت از نسل اول جهاداند، اما در عمل بیشتر در نقش حافظ منافع رهبران و سپر دفاع برای ثروت‌های انبارشده انجام وظیفه خواهند کرد.

به‌نظر می‌رسد که وعده‌های رهبران حکومت وحدت ملی مبنی بر شایسته‌سالاری نیز در حد شعار باقی خواهند ماند. حکومت وحدت ملی، بیشتر در نقش فراهم‌کننده انتقال مدیریت از یک نسل به نسل دیگر عمل کرده و سمت‌های کلیدی را نیز بر معیار قومی تقسیم می‌کند.

با این وصف امیدها نسبت به یک تغییر همه‌جانبه در مدیریت کشور صرفا در حد یک شعار و آرزو باقی خواهند ماند و در عمل کدام تغییرات بنیادین شکل نخواهد گرفت. با این همه فصل تحول، فصل آقازاده‌ها خواهد بود.