رئیس جمهور غنی و حلقات خاص اطرافش غرق در فساد است

در حالیکه رئیس جمهور اشرف غنی هر روز بر مبارزه مستمر با فساد اداری صحبت می کند، اما به باور بسیاری از مردم افغانستان، این مبارزه محدود به عده ای خاص می باشد، آقای غنی حلقات خاص خود را از این مبارزه خارج کرده است. این نشان می دهد که برخلاف گفته های رئیس جمهور، آقای غنی و اطرافیانش غرق در فساد هستند.

در طی روزهای گذشته خبرهایی مبنی بر استخدام ده ها تن در وزارت مالیه بدون طی کردن پروسه اصلاحات کارکنان خدمات ملکی و بر خلاف قانون در یکی از رسانه های کشور به نشر رسیده بود، علاوه بر این نیز در گزارشی دیگر نشان مي دهد كه چگونه صدها ميليون دالر از شاروالي، وزارت فوايد عامه، وزارت شهرسازي و رياست هوانوردي بدون داوطلبي به يك شركت وابسته به سرقوماندان و بانوي اول داده شده است.

جالب تر اينكه بسياري از قراردادها قبل از اينكه شركت مورد حمايت جوازش را به دست بياورد، به آن داده شده است. در تمامي قراردادها اداره تداركات ملي كه تحت نظر شخص رييس جمهور است، نامه نوشته شده است كه پروژه را بدون داوطلبي(روش منبع واحد) به شركت مورد نظر واگذار كنيد.

روز گذشته در گزارش تحقیقی روزنامه اطلاعات روز نوشته شده بود “در بست‌های ۱ و ۲ وزارت مالیه‌ی افغانستان هیچ کارمندی پروسه‌ی اصلاحات کارکنان خدمات ملکی را طی نکرده و تقرر این کارمندان بر خلاف قانون خدمات ملکی افغانستان صورت گرفته است.”

در وزارت مالیه تحت ریاست اکلیل حکیمی وزیر برحال مالیه و در دوران حکومت وحدت ملی اکنون هیچ‌یک از ۶۴ کارمند این وزارت که شامل بست‌های ۱و۲ می‌شوند، بر اساس دستور قانون خدمات ملکی و تحت نظارت کمیسیون اصلاحات اداری صورت نگرفته است.

وزارت مالیه‌ی افغانستان در مجموع ۸۰۵۸ نفر کارمند را در تشکیل خود دارد. از میان این تعداد کارمندان در دفتر مرکزی وزارت مالیه، ۱۵ تن در بست اول و ۴۹ تن در بست دوم کار می‌کنند.

علاوه بر این یافته‌های یک تحقیق تازه توسط پژواک نشان می‌دهد که ظهور ناگهانی یک شرکت لبنانی در عرصۀ بازسازی افغانستان و روند واگذاری چندین پروژه به ارزش میلیون‌ها دالر به این شرکت، مبهم و غیرشفاف بوده است.

در این تحقیق پژواک، تلاش شده است تا مشخص شود که چگونه شرکت “خطیب و العالمی”، در جریان دو سال گذشته موفق شده است حداقل هفت پروژه از جمله پنج آن را به ارزش بیش از ۱۶ میلیون دالر به دست آورد و هزينۀ دو پروژه تا کنون مشخص نشده است.

در مورد زمان دقیق ورود این شرکت به افغانستان و آغاز کار در کشور، معلوماتی در دست نیست؛ اما بر اساس سندی که پژواک به دست آورده است، خطیب و العالمی سال گذشته با ارائه درخواست به سفارت افغانستان، در شهر عمان پایتخت اردن (همسایه لبنان) بخاطر دریافت جواز کار اقدام کرده است.

۱۰حوت ۱۳۹۵، شرکت مذکور جواز کاری خود را از وزارت تجارت و صنایع، با نام “شرکت مشورتی انجنیری خطیب و علمی” (تفاوت نام)، از اداره حمایت از سرمایه گذاری افغانستان (آیسا) به دست آورد. در نامه رسمی وزارت امورخارجه نیز از آن به عنوان یک شرکت اردنی نام برده شده و حتی این تفاوت نام، در چندین سند دیگر دولتی دیده می شود.

وساطت برادر بانوی اول و همچنان معین تخنیکی وزارت فوایدعامه

احمد ولی شیرزی معین تخنیکی وزارت فوایدعامه گفت که برخی‌ها شایعه کرده‌اند که این شرکت مربوط به “ریاض سعاده” برادر بانوی اول کشور است؛ اما این موضوع بی‌بنیاد است.

وی افزود: «شرکت خطیب و العالمی به تشویق خودم و با تشویق برادر بانوی اول پروفیسور ریاض سعاده(Riad Saade)، حاضر شد تا به افغانستان بیاید و من افتخار می‌کنم که خطیب و العالمی به افغانستان آمده است تا کار‌های طرح و دیزاین را پیش ببرد و آنان نیز علاقه‌مندی دارند. «

احمد ولی شیرزی افزود که با ریاض سعاده، زمانی که با ده‌ها محصل دیگر افغان در پوهنتون امریکایی بیروت (لبنان) هم دوره بود، آشنا شد و دوستی شان تا اکنون ادامه دارد.

به گفتۀ معین تخنیکی وزارت فوایدعامه، برادر رولا غنی (ریاض سعاده) در شرکت خطیب و العالمی کار نمی‌کند؛ اما به دلیل وابستگی به زادگاهش(لبنان) با مسوولان این شرکت لبنانی رابطۀ خوبی دارد.

محمد اشرف غنی رئیس جمهور و همسر لبنانی‌اش، رولاغنی(سعاده) در پوهنتون امریکایی بیروت درس خوانده اند (۱۹۶۶-۱۹۷۲ میلادی) و در آن زمان، مسوولان شرکت خطیب و العالمی (منیر الخطیب و زهیر العالمی) نیز در این پوهنتون تدریس می‌کردند.

ادارۀ تدارکات ملی، این شرکت را در ۲۴ جوزاى ۱۳۹۵ هجری شمسی برای به دست آوردن پروژه، به شاروالی کابل معرفی کرده است.

در این نامه گفته شده است که شاروالی، می‌تواند پروژۀ طراحی سرک “گردنه سخی” در مرکز شهر را به شرکت مذکور بسپارد.

اما درحالیکه هنوز جواز کار داخلی خطیب و العالمی از سوی وزارت تجارت و صنایع صادر نشده است، اداره تدارکات ملی، این شرکت را اینگونه برای دریافت پروژه به شاروالی معرفی کرده است: «شاروالی کابل صلاحیت دارد با شرکت “خطیب الحلمی” (تفاوت نام) از روش “منبع واحد” استفاده کند. «

بر مبنای نامه معرفی وزارت امورخارجه، این شرکت در ۱۰حوت۱۳۹۵ هجری شمسی جواز کار خود را از وزارت تجارت و صنایع با نام “شرکت مشورتی انجنیری خطیب و علمی” (تفاوت نام) به دست آورده است؛ درحالیکه این شرکت حدود یک سال قبل از این تاریخ، چهار قرارداد را بدون داشتن جواز، فقط براساس مکتوب کمیسیون تدارکات ملی به دست آورده است.

این پروژه‌ها شامل پروژۀ طراحی سیستم احداث ۱۱۱ کیلومتر بس‌های شهری (متروبس) به ارزش ۲۸ میلیون و ۶۰۰ هزار افغانی؛ قرارداد پروژه دیزاین بیش از ۲۰ کیلومتر جاده در شهرکابل از جمله جاده سرای شمالی به ارزش ۲۶ میلیون و ۱۶۰ هزار افغانی؛ قرارداد پروژه امور سروی و دیزاین پل پاچا و پل شینه به ارزش ۱۵ میلیون افغانی؛ دیزاین تقاطع‌های جاده‌های کابل که باعث ازدحام شده به ارزش ۱۱ میلیون افغانی، می‌باشد.

روش “منبع واحد” چیست و چه زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

تمام پروژه‌هایی که تا اکنون شرکت خطیب و العالمی گرفته است (چهار پروژه از شاروالی کابل قبل از دریافت جواز کار از وزارت تجارت و صنایع و پروژه بزرگ طرح و دیزاین مجتمع اداری در کابل، از وزارت شهرسازی و مسکن بعد از دریافت جواز کار) از طریق روش “منبع واحد” بوده است.

پروژه طرح و دیزاین مجتمع اداری کابل که بزرگترين قرارداد ساخت ماسترپلان مجتمع اداری نهادهای دولتی می باشد، در ساحۀ دارالامان به هزینۀ بیش از ۱۵ میلیون دالر با اين شرکت لبنانی در ۲۷ جوزاى سال ۱۳۹۶ هجری شمسی امضا شد. سید سعادت منصور نادری وزیر شهرسازی، در مراسم امضای قرارداد گفته بود که این قرارداد با شرکت خطیب و العالمی که “یک شرکت با اعتبار در عرصۀ بین المللی است” امضا شد؛ تا با اتمام پروژه در دو سال آینده، زمینه برای آغاز کار ساختمانی آن فراهم شود.

همه این موارد نشان می دهد که در ادارات دولتی تحت نظر رئیس جمهور غنی، فساد به گونه مرموزانه ای ریشه دوانده است و شعار مبارزه با فساد، مشمول همه فاسدین نمی شود.

این نوشته با استناد به گزارش های تحقیقی دو رسانه در کشور به بحث گرفته شده است و گزارش کامل این نوشته در وبسایت های این دو رسانه موجود است.