بی‌ارزش شدن «انسان» ها

پدیده “جنگ” در ذات خود نامطلوب بوده و “حیات” انسان‌ها را در همه عرصه‌ها تهدید نموده و به نابودی می‌کشاند. مخرب بودن، ویرانگربودن و مرگ آفرین بودن “جنگ” تلخ‌ترین تجربه ای است که بشر در مدت زمان موجودیت خود، شاهد آن بوده است. در طول اعصار، از جمله در دوران معاصر با همه تلاش‌ها و کوشش‌های که برای مهار “جنگ” و پیشگیری از پیامدهای نامطلوب آن، بخصوص برای حفظ “جان” انسان‌ها، در سراسر جهان بکاربرده شده است، “جان”انسان‌ها هم‌چنان در معرض خطر “جنگ” قرار دارد. در این میان مصیبت بزرگ آنست که “زنان” و “کودکان” آسیب پذیرترین قشر جامعه را در برابر پدیده منفور “جنگ” تشکیل می‌دهند.

مردم افغانستان، بیش از چهار دهه است که خون و مرگ را به تجربه نشسته اند. بیش از چهار دهه است که “گلیم” عزای “عزیزان” شان پهن است؛ بیش از چهار دهه است که “قبرستان” شان بیش از “باغستان”های شان رو به گسترش است. حتا هم اکنون که ادعاها و شعارهای چون “صلح” و “عدالت” گوش فلک را “کَر” نموده است، “داغ دل” مردم ماهر روز “تیره” تر شده می‌رود.

بتاریخ 4 ثور 1398 کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گزارشی را ارایه داده که نتیجه نظارت‌های مداوم دفاتر ساحوی، ولایتی و بخش بررسی¬ ویژه آن کمیسیون می‌باشد، این گزارش نشان می‌دهد که تلفات افراد غیرنظامی در سال ۱۳۹۷ خورشیدی، نسبت به سال‌های گذشته افزایش تکان دهنده ای داشته است. بربنیاد این گزارش آمار تلفات غیرنظامیان ناشی از منازعات مسلحانه در سال 1397 خورشیدی به 11212 تن (3032 کشته و 8180 زخمی) رسیده است؛ که بیشترین آن در اثر حملات انتحاری، جنگ‌های زمینی، حملات راکتی، ماین‌های کنار جاده، حملات هوایی، ترور و کشتار به ثبت رسیده است. رشد تلفات غیرنظامیان در مقایسه با سال پیش، 19 درصد اعلام شده است.

افزایش تکان دهنده آمار تلفات غیرنظامیان از سوی طرف‌های منازعه، جدای از محاسبات و بررسی نقض حقوق بشری شهروندان در زمینه ارایه خدمات دولتی، اجتماعی و عدم دسترسی به محیط و شرایط مناسب، برخوردهای خشونت بار وسرکوبگرانه گروه‌های مسلح در مناطق تحت کنترل شان، گواهی می‌دهد که برخلاف ادعاها و شعارهای دهن پرکن، برای حفظ و مصئون ماندن جان افراد غیرنظامی هیچ اراده جدی و مسئولانه وجود ندارد. این موضوع در چارچوب یک تحلیل عمیق، به این نتیجه ختم می‌شود که سوگمندانه “جان” انسان‌ها در سرزمین ما ارزش و اهمیت خود را از دست داده است؛ چنین نتیجه‌گیری ما را به عمق فاجعه ای تکان دهنده‌تر سوق می‌دهد و آن این است که “کرامت انسان” و “رعایت ارزش‌های انسانی” در پی تداوم بحران و شدت منازعه در کشور “سقوط” نموده است.

بنابراین نخستین گام برای نجات از “بحران” و پایان بخشیدن به “جنگ” این است که به “کرامت انسان” آگاهی یافته و “باورمند” شویم و متعهد به رعایت ارزش‌های “انسانی” گردیم؛ در غیراین همه راه‌ها به “بن بست” روبرو می‌شود.

نویسنده: شکور اخلاقی