بن‌بست صلح و دوام جنگ تا زمان نا معلوم

به تازگی دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا در واکنش به حملات تروریستی اخیر کابل که جان صدها تن را گرفت از بستن پرونده صلح و سرکوب شدید طالبان سخن گفته است، چیزیکه به مشام سران حکومت افغانستان نیز خیلی خوش خورده واینان  از سخنان ترامپ اعلام حمایت کرده اند.

داکتر عبدالله رییس اجرایی حکومت گفته است که طالبان و تمام زیر مجموعه های این گروه حاضر به مذاکره نیستند و نیازاست که در میدان جنگ پاسخ کوبنده دریافت کنند، سخنگوی ریاست جمهوری نیز ساکت ننشسته و از تشدید حملات نیروهای امنیتی بر طالبان و دیگر گروپ های مخالف سخن رانده است.

ظاهرا حملات خونبار اخیر که بدون شک فجایع بزرگ انسانی محسوب می شدند، تاثیر عمیق احساسی و عاطفی بر دونالد ترامپ، این تاجرپیشه امریکائی گذاشته و موضع وی را نسبت به گروه طالبان که پیشتر مقداری منعطف به نظر می رسید، بسیار تند ساخته وکم کم احساس می شود که وی جوابهای کوبنده ای در میدان جنگ به جانب طالبان حواله خواهد کرد.

ابتدائی ترین نتیجه ای که از سخنان تند و تیز ترامپ که  تایید فوری رهبران کابل نیز به همراه داشت می توان گرفت، بن‌بست کاملِ  روندی به نام صلح است که پیش از این دستکم از منظر تبلیغات رسانه ای گه و ناگاه بحث آن داغ می شد، پس از حملات تروریستی اخیر که بهانه های خوبی به دست ترامپ برای تشدید دوباره جنگ در افغانستان نیز داده است، احتمال می رود تا گفتگوهای بی نتیجه صلح که پیش ازین بارها به صورت های دوجانبه، سه جانبه، چهارجانبه و غیر رسمی صورت گرفته بود به دست فراموشی سپرده شود و پاکستان، همچنان که پیش ازین نیز به شکلی زیر فشار قرار گرفته، بیشتر فشار داده شود و حملات تهاجمی نیز بر شورشیان طالب در میدان جنگ افغانستان افزایش بیابد.

این مسئله می تواند وجه یک جانبه‌گی استراتیژی جنگی اخیر امریکا در افغانستان را تمثیل کند، در این استراتیژی نیز برسرکوب طالبان در میدان جنگ و اعمال فشارهای بین المللی بر پاکستان تاکید شده بود، اما با توجه به کاهش نفوذ امریکا در افغانستان، کمبود نیروهای نظامی این کشور برای سرکوب همه جانبه طالبان، ضعف نیروهای امنیتی افغانستان و دخیل شدن نسبی رقبای امریکا در میدان افغانستان، پرسش این است که آیا زمینه سرکوب همه جانبه گروپ طالبان برای امریکا میسر خواهد بود ؟

لااقل بخشی از عواملی تشدید نا امنی ها و انجام حملات خونبار تروریستی به رفتار یک جانبه امریکا در افغانستان نسبت داده می شود، کار شناسان می گویند: که امروزه طالبان تنها گروه تحت حمایت پاکستان نیست، تمام قدرت های رقیب امریکا که به شکل از اشکال در افغانستان  دخیل اند از گروه طالبان در به چالش کشیدن سیاست های امریکا استفاده می کنند. با این وجود موضع یک جانبه امریکا در وضعیت که این کشور تنها میدان دار جنگ افغانستان نیست، اگر تامین کننده منافع این کشور باشد، دستکم عواقبی خوبی برای افغانستان نخواهد داشت.

ایالات متحده همیشه از جنگ های گرم و تمام عیار سود جهانی برده است، اما اگر فراخوان جنگی ترامپ را با در نظرداشت ضروریات ملی افغانستان در نظر بگیرم، نتیجه خوبی از آب در نمی آید،   امریکا از طریق سرکوب طالبان “که سرکوب شدنی هم نیست واگر چنین کاری مقدور می بود امریکا تاکنون دورخود نمی چرخید” می تواند رقبای جهانی خویش را فشار دهد و  بخشی از انرژی آنها را ضایع کند، اما این مسئله گره کور جنگی افغانستان را نیز پیچ در پیچ ساخته و آینده مبهمی را در فراراه آن قرار خواهد داد.

با توجه به این قاعده که هرجنگی یک روزی به صلح باید منجر شود، جنگ افغانستان نیز قاعدتا باید به صلح نزدیک می شد، اما گویا نه در سطح داخلی نه منطقه ای و نه جهانی چنین اراده ای تاکنون ایجاد نشده است و جنگ کماکان ادامه خواهد یافت.

سروش عبدالجلیل