بازی با صلح در لوی جرگه

اجلاس سه روزه لوی جرگه مشورتی صلح افغانستان، با حضور حدود سه هزار نفر از بزرگان اقوام و قبایل در کابل و با ریاست سیاف، از رهبران پر نفوذ جهادی پایان یافت.

دولت افغانستان مدعی  بود که در این اجلاس بزرگان و ریش سفیدان مناطق مختلف افغانستان درباره گفت وگوهای صلحی که میان آمریکا و طالبان در جریان بوده اظهار نظر و تصمیم گیری کردند. تلاش حکومت افغانستان برای برگزاری این لوی جرگه، با مخالفت های گسترده ای مواجه شد و اکثر چهره های سیاسی افغانستان و از جمله تمامی کاندیداهای رقیب رئیس جمهور در انتخابات آینده، این اجلاس را تحریم کردند. طالبان هم برگزاری این لوی جرگه را دشمنی با صلح خوانده بودند.

مخالفان برگزاری لوی جرگه، مدعی اند که محمد اشرف غنی، از برگزاری لوی جرگه، به عنوان یک ابزار تبلیغاتی استفاده می کند و در تلاش است تا از این فرصت، برای تحکیم جایگاه خود در انتخابات ریاست جمهوری که قرار است میزان آینده برگزار شود، استفاده کند.اما به نظر می رسد که دلیل مخالفت این افراد، چیزی بیش از استفاده ابزاری رئیس جمهور از اجلاس فوق در رقابت های انتخاباتی باشد.

تقریبا همه کسانی که حضور در لوی جرگه مشورتی صلح را تحریم کرده بودند، خود در گفت وگوهای صلح مسکو (موسوم به گفت وگوهای صلح بین الافغانی) حضور داشته اند. گفت وگوهایی که دولت افغانستان به شدت به آن واکنش نشان داد و آن را فاقد وجاهت دانست و تاکید کرد که هر گفت وگوی صلحی، باید با محوریت دولت افغانستان انجام شود. از سوی دیگر، همه این افراد اعلام کردند در گفت وگوهای بین الافغانی که قرار بود چند روز پیش در دوحه قطر برگزار شود، به دلیل این که به نظر می رسید دولت افغانستان در کنترل فضای گفت وگوها  نقش پر رنگی دارد، شرکت نمی کنند و در نهایت نیز آن گفت وگوها به همین دلیل، برگزار نشد. این تناقض نشان می دهد که جریان های سیاسی در افغانستان، مسئله صلح را به عنوان ابزاری برای تعامل خود در قدرت سیاسی می نگرند و به همین دلیل، هر جایی که نقش دولت افغانستان پر رنگ باشد،  حضور کمتری از آن ها دیده می شود.

اینک، اصلی ترین مسئله این است که جایگاه و نقش دولت افغانستان در مذاکرات صلح آمریکا و طالبان چیست؟ آیا آن گونه که عده ای می پندارند، آمریکا در صدد است با دور زدن دولت افغانستان، پس از رسیدن به یک نتیجه قطعی با طالبان درباره صلح، از مجموعه های سیاسی دیگری غیر از دولت کنونی به عنوان طرف تعامل افغانستانی با طالبان حمایت کند؟

شواهد گویای این است که محمد اشرف غنی، به چنین ارزیابی از وضعیت رسیده و با این وصف، می توان این طور استنباط کرد که صف بندی ها در قبال لوی جرگه مشورتی به گونه ای است که هر جریانی که در این اجلاس حضور دارد، مخالف روند گفت وگوهای کنونی صلح آمریکا با طالبان است و هر جریانی که حضور در لوی جرگه را تحریم کرده، موافق با روند کنونی صلح شمرده می شود.

این یک واقعیت است که بخش عمده ای از جریان ها و شخصیت های سیاسی در افغانستان به شمول دولت افغانستان، به شدت به کشورهای خارجی و به طور مشخص به آمریکا وابسته اند و این مطلب را می توان از میزان حضور رجال سیاسی در سفارت آمریکا و دیدارهای فراوان آن ها با مقامات آمریکایی دریافت اما اصلی ترین نکته در این بین این است که به نظر می رسد آمریکا، عملا دست از حمایت دولت افغانستان (که خود آن را در قالب حکومت وحدت ملی به وجود آورد) برداشته و به گزینه های دیگری برای جایگزینی این حکومت (احتمالا تلفیقی از طالبان و جریان های سیاسی فعال اپوزیسیون) فکر می کند.

فراوانی تحریم کنندگان لوی جرگه مشورتی که دست بر قضا، همه آن ها ارتباط های وثیقی نیز با سفارت آمریکا دارند، نشانگر این است که در حقیقت، این سفارت آمریکاست که همان گونه که با حضور دولت افغانستان در مذاکرات صلح با طالبان مخالف است، با برگزاری این لوی جرگه نیز مخالف است و به این ترتیب، حکومت افغانستان نیز با درک این واقعیت، به تنها ابزار باقی مانده برای بقای (مردم) متوسل شده است.

سید احمد موسوی مبلغ/ روزنامه خراسان