بازی «آهنی» هند و پاکستان در کوره افغانستان

  • انتشار: ۱۳ ثور ۱۳۹۶
  • سرویس: دیدگاه
  • شناسه مطلب: 21712

سجن جندال مدیر صنعت فولاد هند، از دوستان نزدیک «نارندرا مودی» نخست وزیر این کشور است. این بازرگان هندی به غول آهنی هند نیز شهرت دارد. بیشتر تجارت فولاد در هند، توسط شرکت‌های وابسته به او انجام می‌شود.

سجن هفته گذشته سفر مخفیانه به کابل داشت. این که در کابل با چه کسی دیدار کرد و هدفش چه بود، رسانه‌های افغانستان یا به این خبر دسترسی پیدا نکردند و یا هم از گزارش سفر سجن غفلت کردند.

در آنطرف، رسانه‌های پاکستانی مثل روزنامه «امت»، «داون»، «نوای وقت»، «دیلی پاکستان» و «جنگ»، از سفر سجن پرده برداشتند و از ملاقات پنهانی او با نوازشریف خبر دادند. طبق گزارش رسانه‌های پاکستانی، سجن چهارشنبه هفته گذشته کابل را به مقصد اسلام آباد ترک کرد و در منطقه «مری» با نوازشریف به صورت مخفیانه دیدار و گفتگو نمود. بر اساس گزارش رسانه‌های پاکستانی، سجن جندال ابتدا با یک هواپیمای خصوصی وارد اسلام‌آباد شد و بعد از مدتی استراحت در یک هتل پنج ستاره به همراه دوستانش به منطقه مری رفت. سه خودرو سجن جندال و دوستانش را از مسیر زمینی به مری جایی که نواز شریف در ویلای شخصی منتظر وی بود، رساندند.

هیاهوی رسانه‌های پاکستان، باعث شد که دختر نوازشریف پس از گذشت دو شبانه روز، دیدار پدرش را با سجن جندال تایید کند. «مریم نواز» در یک کنفرانس خبری گفت که ملاقات پدرش با این تاجر هندی مخفیانه نبوده بلکه در راستای بهبود روابط پاکستان با هند انجام شده است.

بهتر است داستان را در اسلام آباد متوقف کنیم و به افغانستان بیاییم.

معدن آهن «حاجی‌گک» در بامیان در مرکز افغانستان بزرگترین معدن آهن نه تنها در این کشور بلکه در جهان است. وزارت معادن افغانستان در سال 2010، کار استخراج آن را به مزایده گذاشت. پس از چندی، كنسرسیوم هندی یا «SAIL» برنده بلاک‌های «B.C.D» و شرکت کانادایی «K.G.M» برنده بلاك «A» معدن آهن حاجی‌گک شناسایی و تایید شدند. كابینه افغانستان نیز نتایج ارزیابی این روند را در جلسه شورای وزیران به بحث گذاشت و در تاریخ 1390/9/7 مورد تایید و تصویب قرار داد.

قرار بود به زودی مطالعات ابتدایی درباره استخراج معدن آهن حاجی‌گک شروع شود اما پاکستان سیگنال‌های منفی را روانه ولایت‌های میدان وردک، لوگر و بامیان کرد که بر اثر آن تعدادی از نیروهای امنیتی محافظ پروژه «مس عینک» در لوگر، جان شان را از دست دادند. در همین زمان بود که برای اولین بار، موضوع طالبان بامیانی نیز سرخط اخبار رسانه‌های جهان واقع شد.

پس از این حوادث بود که چین از یک‌طرف پای خود را از قرارداد استخراج مس عینک کشید و از طرف دیگر، هند و کانادا نیز از مطالعه روی معدن آهن حاجی‌گک خودداری کردند. در ژوئیه سال 2011، نگرانی‌های امنیتی برای استخراج معدن آهن حاجی‌گک تا جایی بالا گرفت که نهاد «دیده‌بان شفافیت افغانستان» نیز درباره استخراج این معدن هشدار داد. در همین راستا، روزنامه هندی «فایننشال اکپرس» در جوزای سال 1394 به صورت رسمی اعلام کرد که شرکت‌های هندی به خاطر ملاحظات امنیتی و سیاسی، از استخراج معدن آهن حاجی‌گک صرف نظر کرده اند.

حالا دوباره برگردیم به اسلام آباد.

مودی نخست وزیر هند در دسامبر سال 2015 هنگام بازگشت از افغانستان توقف کوتاهی در اسلام آباد داشت. او در آنجا در خصوص گسترش روابط تجاری از جمله همکاری برای احیای صنعت فولاد با مقامات پاکستان مذاکره کرد. البته در آن زمان نوازشریف، روی خوشی به روابط «آهنی» هند نشان نداد اما اخیراً وضعیت «فولادی» پاکستان متفاوت از گذشته است.

صنعت فولاد پاکستان که در اختیار خاندان نواز شریف قرار دارد، از یکسال بدینسو، دچار ورشکستگی شده است. بنابراین نواز شریف به دنبال راهی برای احیای آن به ویژه راه اندازی پروژه استخراج معدن آهن حاجی‌گک است تا از این طریق بتواند از بیکاری هزاران تن از کارگران صنعت فولادسازی پاکستان جلوگیری کند. لذا نخست وزیر پاکستان، گزینه‌ای بهتر از همکاری با سجن جندال دوست خانوادگی خود در این زمینه ندارد.

از طرف دیگر، هند نیز پی برده که استخراج معادن افغانستان، بدون مشارکت پاکستان، دشوار است. بنابر این، در حال حاضر شرایط به گونه‌ای فراهم شده که احتمالاً هند و پاکستان درباره استخراج معدن آهن حاجی‌گک به توافق دست خواهند یافت اما این پایان ماجرا نیست چون دولت افغانستان نیز یکی از اضلاع این مثلث است. فرض را بر این می‌گیریم که هند و پاکستان برای استخراج معدن آهن حاجی‌گک به توافق برسند، آیا دولت چند سره افغانستان، توانایی مدیریت این پروژه را خواهد داشت؟ آیا غنی و عبدالله که هر روز به خاطر موضوعات جزئی به سر هم می زنند، موفق خواهند شد که عظیم‌ترین پروژه استخراج معدن آهن جهان را که تنها كنسرسیوم هندی در آن 11 میلیارد دالر سرمایه گذاری می‌کند، مدیریت کنند؟

با توجه به وضعیت داخلی ارگ و کاخ سپیدار، پاسخ ناامیدکننده است.

محمد مرادی

نظرات(۱ دیدگاه)

نظر شما چیست؟