افغانستان و مأموریت رو به پایان طالبان

  • انتشار: ۸ قوس ۱۳۹۷
  • سرویس: تیتر 2سیاست
  • شناسه مطلب: 50355

از ابتدای هفته وحدت تا کنون، سه انفجار و ترور هدفمند در افغانستان رخ داده که به طور مشخص، افراد طرفدار فعالیت های تقریبی و مراکز معتدل اهل سنت هدف حملات بوده اند.

همزمانی این رویدادها با پیشرفت مذاکرات صلح آمریکا و طالبان و نگرانی دولت افغانستان از این مذاکرات، می تواند افق جدیدی از آینده افغانستان را فراروی ما قابل تصور سازد.دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا حدود دو هفته قبل به زلمی خلیل زاد نماینده ویژه آمریکا در گفت وگو های صلح با طالبان فقط شش ماه فرصت داد تا این گفت وگوها را به نتیجه برساند.شاید به همین دلیل، ترافیک دیدارها و ملاقات های خلیل زاد و محمد اشرف غنی رئیس جمهور در هفته گذشته به شدت زیاد بود.

خلیل زاد و رئیس جمهور هریک به صورت مستقل، با فهرست بلند بالایی از افراد تاثیر گذار در تحولات افغانستان ملاقات داشتند و با این که موضوع کلی این ملاقات ها، مسئله صلح در افغانستان بود، اما هر یک از آن ها از زاویه ای خاص به آن می نگریستند و طرف های ملاقات شان را نیز بر اساس زوایای مد نظر خود انتخاب کرده بودند.از سوی دیگر، رئیس جمهور، در حالی که محمد کریم خلیلی رئیس شورای عالی صلح و متولی رسمی پیگیری فعالیت های مرتبط با این موضوع، در یک سفر رسمی به تهران آمده بود، یک کارگروه مشورتی برای پیگیری گفت وگو های صلح تشکیل داد که بسیاری از تحلیل گران، این کارگروه را یک تشکیلات موازی با شورای عالی صلح تلقی کردند.کارگروه مشورتی رئیس جمهور برای صلح، چه یک تشکیلات موازی با شورای عالی صلح باشد و چه نباشد، نشانگر سراسیمگی رئیس جمهور در مسئله صلح با طالبان و نا امیدی او از شورای عالی صلح در به دست گرفتن ابتکار عمل است.

بر اساس آن چه از برخی منابع به بیرون درز کرده، اشرف غنی از این که آمریکا به طور مطلق دولت افغانستان را از مذاکرات صلح کنار گذاشته و ابتکار عمل در مذاکرات صلح با طالبان را در اختیار خود گرفته، سخت خشمگین و بیش از آن، بیمناک است.بیم و وحشت رئیس جمهور از مذاکرات مستقیم آمریکا با طالبان، چندان هم بی دلیل نیست.

با تغییر راهبرد آمریکا در افغانستان و نگاه ویژه منفعت گرایانه ای که ترامپ به جهان دارد، حفظ دستاوردهای ظاهری همچون حقوق زنان و دموکراسی، اهمیتی برای این کشور ندارد.آمریکا از مدل حکومت هایی همچون حکومت آل سعود که ظاهری خشک از دین داشته باشند، اما روابط مستحکمی با آمریکا برقرار کنند بسیار استقبال می کند و هیچ بعید نیست که ترامپ، برای آینده افغانستان، خواب حکومت مشابهی را دیده باشد که اگر چنین باشد، به صورت طبیعی، دولت فعلی افغانستان به حاشیه خواهد رفت.

طالبان بارها به صورت رسمی اعلام کرده اند که خواهان خروج نیروهای خارجی از افغانستان هستند و به همین دلیل، اگر مذاکره ای انجام دهند، ترجیح می دهند به صورت مستقیم با خارجی ها باشد.

اکنون و با طی شدن چند مرحله از این مذاکرات، طالبان فشار بیشتری برای تصرف مناطق مختلف و در اختیار داشتن جغرافیا به دولت افغانستان وارد کرده اند و این فشارها، با سکوت مطلق و معنا دار خارجی ها همراه شده است که به منزله موافقت با این اتفاق است. زلمی خلیل زاد، در ملاقات های هفته گذشته خود، بیشتر به سراغ کسانی رفت که می توانند بر روند گفت وگو های آمریکا با طالبان تاثیر بگذارند و اشرف غنی هم بیشتر با کسانی ملاقات کرد که با آن ها، چالش های سیاسی زیادی در دو سال گذشته داشته است.این تفاوت در هدف گذاری ملاقات ها، نشانگر این است که رئیس جمهور، در یک سراسیمگی مطلق، از عملکرد خلیل زاد برای آینده حکومت خود بیمناک شده است و به همین دلیل، با تاکید بر مذاکرات بین افغانی، تلاش دارد در گفت وگو های صلح، برای خود و حکومت افغانستان، نقشی شایان توجه بیافریند.

گویا رئیس جمهور این مطلب را که ممکن است به زودی با اعضای برجسته طالبان در یک حکومت مشترک مشغول به کار شود پذیرفته و از این بیمناک است که مبادا کل حکومت به طالبان واگذار شود و همه کسانی که هم اکنون در افغانستان سیاست می کنند، کنار گذاشته شوند.

این نگرانی غنی زمانی برای تحلیل گران به صورت جدی تر قابل درک شد که شایعه هایی مبنی بر تعویق انتخابات ریاست جمهوری که قرار است در بهار سال آینده برگزار شود، بر سرزبان ها افتاد.بر اساس این شایعات، شکل گیری حکومت موقت، محتمل تر از برگزاری انتخابات به نظر می رسید و حکومت موقت نیز می تواند مقدمه حضور طالبان به عنوان قدرت مطلق در افغانستان تلقی شود.این سخن بدین معناست که آمریکا برای تامین منافع خود، پذیرفته باشد که حکومت افغانستان رابه طالبان واگذار کند و حتی، برای تامین خواست طالبان، نحوه حضور خود را در این کشور تغییر دهد و از شکل نظامی به اشکال دیگری در آورد.

اعتراف هفته قبل ژنرال دانفورد رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا که به صراحت اعلام کرد شکست دادن طالبان در جنگی نظامی غیرممکن است به خوبی این سیاست را آشکار کرد.

بنابراین، نگرانی اشرف غنی از نحوه پیشرفت مذاکرات آمریکا و طالبان قابل درک است و این نگرانی مختص رئیس جمهور نیست بلکه در ذهن همه مردم افغانستان به صورت گسترده ای موج می زند.این نگرانی ها در حالی افزایش می یابد که بر اساس شواهد، حتی اگر طالبان نیز در تعامل با آمریکا وارد حکومت شوند، باز هم چشم انداز ایجاد صلح در افغانستان چندان روشن نیست چون تداوم جنگ در افغانستان، به صورت کاملا ویژه، تنها راه تامین منافع آمریکا و غرب در این منطقه است و حتی اگر طالبان نیز دست از جنگ بکشند و در حکومت حضور پیدا کنند، گروه های دیگری، مسئولیت گسترش جنگ در این کشور را به عهده خواهند گرفت.در این صورت، فقط نام گروه های تروریستی تغییر خواهد کرد، اما در ماهیت آن ها، تغییری ایجاد نخواهد شد.

آن چه در هفته گذشته رخ داد، مشخصا هدف قرار دادن آن دسته از علمای اهل سنت بود که به داشتن مواضع تقریبی و مخالفت با افراط گرایی اشتهار داشتند و اتفاقا در میان کشته شدگان، نام برخی از سران برجسته طالبان نیز دیده می شود و بدین معناست که ماموریت طالبان به عنوان یک گروه دهشت افکن و تروریست به پایان خود نزدیک شده و به زودی باید جای خود را به گروه های خطرناک دیگری بدهند.

نویسنده: سید احمد موسوی مبلغ

منبع: روزنامه خراسان

نظرات(۰ دیدگاه)

نظر شما چیست؟