اعتراض مدنی یا ترویج الگوی کتابسوزی؟

حمزه واعظی نوشت:

بانو ” لیلا حیدری”، فعال مدنی و موسس “کمپ مادر” و مدیر رستورانت ” تاج بیگم” در صفحه خود نوشته:

“در شریط کنونی که همه ساکت هستند، اما هنر مندان دست به کار شده اند دوست هنرمند و با احساسم اقای مسعود حسنزاده تصمیم دارد تا در اعتراض به وضعیت فعلی آثارش را حریق کند و همچنان آقای علی پیام نویسنده و هنرمند متعهد هم تصمیم دارد، کتابهایش را حریق کند. تعدادی از گذارشگران و فیلمسازان هم حاظر هستند تا مایک و دوربین هایشان را حریق کنند، از تمام کسانی که مایلند با توجه به حرفه ای که دارند می توانند در این مسیر با ما همراه باشند اعلام آمادگی کنند. بطور مثال تعدادی از بچه های کمپ مادر که کراچی دارند، میوه و سبزیجات می فروشند کراچی های خود را حریق می کنند.”

من دقیقا متوجه هدف این اعتراض و یا انگیزه آن نمی شوم. خانم حیدری هم توضیح نداده اند، این که “همه ساکت است” منظور شان کدام شرایط و سکوت د ربرابر چی موضوع خاص و یا عامی مورد نظر شان است؟

در این که این نوع اعتراض یک ابتکار و اعتراض مدنی در برابر هر نوع شرایطی که جامعه ی فرهنگی و مدنی را آزار بدهد، یک حرکت شایسته است، شکی ندارم. به نظر من اما، این نوع سوزاندن و آتش زدنِ برترین نشانه ها و مقدس ترین نمادها و میراث های بشری، یعنی کتاب و آثار هنری و فکری، خاطرات تلخ تاریخ را به یاد می آورد و یاد آور فرهنگ جهل و جور است که طالبان و داعشیان و مستبدان و حاکمان و کریم خرم ها در برابر مدنیت و فرهنگ و فکر و هنر، که بلیغ ترین نمادهای تغییر و نوسازی هستند، مرتکب می شوند و شده اند. سوزانیدن یک اثر فکری و هنری و یا سوزانیدن یک کراچی که تنها وسیله ی معاش یک آدم فرو افتاده است، آیا روش اعتراضی مفیدی است؟ آیا گوشی را از گوشهای سنگین سیاستمداران و چشمی را از چشمانِ نزدیک بین رهبران و دلی را از دلهای سنگی مدیران، به این اعتراض معطوف خواهد کرد؟ به نظر من هرنوع اعتراض در ذات خود خجسته است و یک جرقه ی مدنی را ایجاد می کند و بر فربهی فرهنگ مدنی و سیالی رفتارهای دمکراتیک می افزاید، اما این نوع اعتراض که مثلا یک دوربین چند صد دلاری یک عکاس، که مهمترین سرمایه و تنها وسیله ی کار و درآمدش می باشد، جز خسارت مادی، وجدان خفته ی حکومتگران و ذهن گرد گرفته ی متولیان را تکان خواهد داد؟ البته که این حرکت تنها می تواند سوژه ای گردد برای گزارش تلویزیونهایی مانند”تمدن” و “آریانا”!

من، “اصل اعتراض” و “اصالت” رفتارهای مدنی ـ دمکراتیک را یک ضر ورت شهروندیـ سیاسی میدانم که روند جامعه پذیری سیاسی را نهادمند می سازد و الگوی رفتارهای دمکراتیک را قاعده پذیر می کند، اما آتش زدن و سوزانیدن آثار فکری و فرهنگی و هنری را رسم میمونی نمیبنم. شکستن حرمت یک کتاب، سوزانیدن ارزش معنوی یک اثر فرهنگی و خاکستر نمودن قداست یک اثر هنری، الگوی مبارکی برای اعتراض مدنی ـ فرهنگی نیست.