میزان آگاهی و محور سیاست

در جامعه پیشرفته و آگاه، سیاست‌، برنامه‌محور است. سیاست‌مداران برنامه‌‌های خود را در عرصه اداره و مدیریت کشور عرضه می‌کنند.

این برنامه‌ها توسط گروه‌های تخصصی، کارکشته و آگاه به‌امور، از جنبه‌های متخلف مورد برسی و ارزیابی قرار می‌گیرند و درنهایت تهیه می‌شوند و در معرض سنجش و داوری مردم قرار می‌گیرند. برنامه‌های ارائه‌شده،‌ اگر مورد اقبال جامعه و مردم قرار گرفت، مسیر تحقق خود را طی می‌کند. متعاقب آن، سیاست‌مداران به‌صورت زمان‌بندی‌شده به‌مردم گزارش می‌دهند که فرایند تحقق برنامه ارائه‌شده، از چه وضعیتی برخوردار است.

موانع، فرصت‌ها و چالش‌های فراروی آن چیست؛ ولی اگر برنامه‌ای، مورد اقبال قرار نگرفت یا در مراحل اجرایی به‌بن‌بست خورد، سیاست‌مدار یا سیاست‌مدارانی که مبتکر و ارائه‌دهنده آن برنامه شناخته می‌شوند، برای همیشه می‌روند و دیگر برنمی‌گردند. کافی است اشتباهی صورت گیرد یا برنامه از حمایت مردم برخوردار نباشد، گویا ارائه‌دهنده برنامه با برنامه عقیم خود دفن می‌گردد و به تاریخ می‌پیوندد.

نخست‌وزیر قبلی انگلیس، «کامرون» طرف‌دار ماندن انگلستان، در اتحادیه اروپا بود؛ اما برای این‌که پشتوانه مردم را هم داشته باشد، آن را معرض آرای مردم بریتانیا قرارداد؛ ولی مردم برخلاف نظر او، جدایی را ترجیح دادند، او از نخست‌وزیری استعفا کرد. شلوار جین پوشید، کوچش را نیز خودش بار کرد و رفت.

در جامعه عقب‌مانده و ناآگاه، اما سیاست شخص‌محور است وقتی سیاست شخص محور باشد؛ سیاست، برنامه لازم ندارد، سیاست، تنها نفس کشیدن و زنده ماندن سیاست‌مدار را لازم دارد. همین‌که سیاست‌‌مداری، نفس بکشد، برای سیاست‌ورزی کافی است. در چنین جامعه‌ای، سیاست‌مداری و سیاست‌ورزی مادام‌العمر است.

سیاست‌ورزان، هرگز اشتباه نمی‌کنند و اشتباه‌های آن‌ها، هرگز دیده نمی‌شوند، سیاست‌مدار از سیاست جدایی‌ناپذیرند. این تنها مرگ است که بین آن‌ها می‌تواند جدای افگند. وقتی سیاست‌مداری، به‌ناچار رهسپار آخرت شد؛ میراث سیاسی‌‌ او به‌خانواده‌اش منتقل می‌شود. بنابراین، در چنین جامعه‌ای، سیاست‌مداران با ریش، با چپن، با کلاه، با دستار با کروات و در نهایت با کروفر شخصی و چند بادیگارد شناخته می‌شوند، نه با برنامه، نه با نظریه و نه با تئوری و طرح. اصولاً برنامه‌ای نیاز نیست وقتی مردمی باشند که مجانی سواری بدهند و حق خود را مطالبه نکند چه حاجت به‌برنامه؟! در میدان چنین سیاستی، سیاست‌مدران، مدام در حال رفتن و آمدن هستند، همیشه در حال ائتلاف تشکیل دادن و گسستن آن هستند. بدون اینکه این آمدن‌ها و رفتن‌ها؛ ائتلاف و اتحاد تشکیل دادن‌ها کوچک‌ترین، تأثیری برای اداره جامعه و بهبود روزگار فلاکت‌بار مردم داشته باشد.

داکتر سید جواد سجادی